Miejska Biblioteka Publiczna

"Pragniesz przeżyć przygodę swojego życia? Z nami zwiedzisz bunkry i poczujesz się jak Janek z Czterech pancernych!" - krzyczy ulotka. Życie po życiu radzieckich poligonów, państwa w pańswie, które rozporządzało czołgami i głowicami atomowymi, ale prowadziło także szpitale i piekarnie. Po jednej stronie tęskniący za domem żołnierze, często prowadzący nielegalne biznesy, po drugiej - Polacy zbuntowani wobec radzieckich sąsiadów, ale też skłonni do romansów ponad podziałami. Julia Wizowska - urodzona w Kazachstanie i wychowana w duchu szacunku dla sowieckich wojskowych, oraz Grzegorz Szymanik - wyrosły w pogardzie do nich, przybliżają historie zza obu stron muru.

"W Sri Lance do niedawna sąsiedzi zabijali sąsiadów, a turyści opalali się na południowych plażach wyspy, nie chcąc o niczym wiedzieć. Frances Harrison opowiada historię zapomnianej wojny. Nie ma wojen szlachetnych i czystych, ale - jeśli dopuszczalne jest stopniowanie okrucieństwa, które ludzie gotują ludziom - mnie najbardziej przerażały zawsze te wojny, w których sąsiedzi nagle zaczynają mordować sąsiadów. Tak było w Jugosławii, Rwandzie i Sri Lance. Kiedy wybucha wewnętrzny konflikt, zakwestionowane zostaje wszystko, co uważamy za podstawę człowieczeństwa. Wróg nie przychodzi z daleka, lecz zza płotu. I zabija, opętany żądzą krwi. Kilkudziesięcioletni konflikt tamilsko-syngaleski pochłonął sto tysięcy ofiar. Harrison opowiada o nim z perspektywy przegranych Tamilów. Ta straszna wojna na rajskiej wyspie nigdy nie interesowała Zachodu. Nie ma tam ropy ani niczego, co wzbudziłoby nagłą chęć interwencji i święte oburzenie mocarstw. W końcu poparto Syngalezów, a tamilscy partyzanci uznani zostali za terrorystów. Harrison udziela głosu niewysłuchanym." Joanna Bator

Podróżując przez kolejne indyjskie metropolie - Bombaj, Madras, Kalkutę i Delhi - Naipaul tworzy mieniący się niczym w kalejdoskopie, wielopłaszczyznowy obraz tego niezwykłego kraju, pędzącego ku zmianom, a jednocześnie zatrzymanego w czasie. Oddaje w ręce czytelników swój dziennik z podróży pełen refleksji i spostrzeżeń dotyczących religii, kast i klas w momencie, gdy idee wolnościowe wstrząsają dotychczasowym ładem. Genialność tej książki polega na decyzji Naipaula, by pokazać zachodzące zmiany z perspektywy ludzi - autor oddaje im głos, by z wielu indywidualnych opowieści na naszych oczach wyłoniły się współczesne Indie.

Okrucieństwo dyktatury, nędza wolności, arogancja najeźdźców. Wszystko to i o wiele więcej zobaczymy w dramatycznych opowieściach Irakijczyków, które powierzyli Pawłowi Smoleńskiemu. Nie jest to książka wpisująca się w spór o słuszność lub niesłuszność interwencji wojskowej w Iraku. To rzecz o losie kraju i ludzi, po których przejeżdżały walce Historii. Wreszcie z dala od zgiełku telewizyjnych fajerwerków i wojennej propagandy możemy wsłuchać się w głosy Irakijczyków. Są różne, bardzo różne. I nic tu nie jest proste ani oczywiste, zwłaszcza dla nas, ludzi z innego świata. Posłuchajmy tych głosów. Koniecznie.
(Artur Domosławski)

Nigdy nie byłem w Bagdadzie. Wiem jednak - po przeczytaniu książki Pawła Smoleńskiego - że uczynię wszystko, by tam pojechać. By poznać to niezwykłe - w swym micie i w swym nieszczęściu - miasto kalifów i dyktatorów, miasto buntowników i ludzi przetrąconych, miasto, które zmaga się ze swoim losem. Irak jest wielkim i ciężkim doświadczeniem naszego czasu. Udział Polski i Polaków w misji stabilizacyjnej to często przedmiot krytyki. Byłem innego zdania. Uważałem, że wsparcie akcji militarnej przeciwko reżimowi, który terroryzował, torturował i zabijał Irakijczyków, to wojna sprawiedliwa. Ale można wygrać wojnę i przegrać pokój. Pasjonująca książka Pawła Smoleńskiego utwierdziła mnie w tym przekonaniu. Tłumaczy, jak bardzo skomplikowany jest dzisiejszy Irak. Co najważniejsze jednak: cała europejska i amerykańska, a także polska debata na temat Iraku odbywa się praktycznie bez udziału samych Irakijczyków. Z kart książki przemawiają właśnie Irakijczycy. Warto ich wysłuchać.
(Adam Michnik)

Książka Pawła Smoleńskiego jest znakomitym przykładem reportażu literackiego i zajmuje godne miejsce w tradycji tego nurtu ostatniego półwiecza, obok takich autorów jak Pruszyński i Wańkowicz. Jest dziełem rozgrywającym się - jak każda dobra literatura - na różnych planach. Przede wszystkim jest reportażem o Iraku, ale autor nie zatrzymuje się na komentowaniu doraźnych wydarzeń i komunikatów z linii frontu. Stawia sobie zadanie dużo bardziej ambitne - chce zrozumieć społeczeństwo muzułmańskie, jego kulturę, tradycję i sposób myślenia. Obiera drogę, którą reporterzy podążają od czasów Herodota - rozmowy z ludźmi i relacjonowania ich opowieści.
(Ryszard Kapuściński)

Wojtek Górecki napisał świetną książkę. Jest ona wynikiem jego fascynacji światem nie tak znów odległym od Polski, ale jakże zupełnie nieznanym nam i obcym. I oto, dzięki autorowi Planety Kaukazu, opisani przez niego Czeczeńcy i Inguszowie, Osetyńcy i Abchazi stają się nam znajomi, bliscy, sąsiedzcy. To wielka zasługa autora przyczynić się swoim pisaniem do poznania innych, a przez poznanie - do zrozumienia i zbliżenia. Górecki pokonał ogrom trudności, na jakie w tamtych stronach napotyka reporter i dotarł do miejsc najbardziej niedostępnych, gdzie spotkał ludzi niezwykłych, ujmujących nas swoją prostotą i sercem. Pod jego żywym i precyzyjnym piórem nie tylko cały Kaukaz Północny, ale i poszczególne zamieszkujące go społeczności przekształcają się w osobne, małe planety, tak, że w rezultacie otrzymujemy cały bogaty i różnorodny `Kosmos Kaukaz`. Pasja autora, jego wysiłek, wytrwałość i wiedza dały w sumie książkę stanowiącą jedną z najbardziej wartościowych pozycji w dorobku młodego pokolenia polskich reporterów. Ryszard Kapuściński (o pierwszym wydaniu książki)

W 2004 roku norweską opinią publiczną wstrząsają dwie brawurowe i brutalne akcje: napad na bank w portowym mieście Stavanger i kradzież obrazów Muncha z Narodowej Galerii w Oslo. Obu dopuścili się ludzie z tzw. gangu Tveity, założonego w latach 80. przez Jana Kvalena, eks-marynarza, wyznawcy szczególnego kodeksu moralnego dla prawdziwych mężczyzn.Te dwa wydarzenia stają się dla Kjetila Ostlia pretekstem do analizy fenomenu przestępczości zorganizowanej. Głównymi bohaterami swej na poły reporterskiej, na poły kryminalnej opowieści czyni Pettera R. Hansena, złodzieja, który karierę w gangu Tveity zaczynał od kradzieży samochodów, by potem na własną rękę wysadzać bankomaty, i policjanta Johnny`ego Brennę, w latach 80. i 90. jedynego funkcjonariusza oddelegowanego do ścigania przestępców zorganizowanych. Z rozmów z nimi wyłania się porażający obraz indolencji organów ścigania. Dopiero po dwudziestu latach niczym nieskrępowanej działalności profesjonalizujących się złodziei wprowadzono do norweskiego prawodawstwa paragraf o ściganiu przestępczości zorganizowanej. Superglina zdążył się już w tym czasie wypalić zawodowo, a superzłodziej zatrudnił jako operator dźwigu.Rozmowy z nimi przeplata Ostli błyskotliwymi odniesieniami do tekstów kryminologicznych i psychologicznych. Z doskonałym wyczuciem buduje napięcie, dawkuje emocje, na przemian błyska erudycją i wraca do brutalnej rzeczywistości, snując opowieść o glinie i złodzieju, których obsadziła w tych rolach norweska rzeczywistość i stereotyp nieugiętego twardziela.